Stany zagrożenia życia u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową

Ból

Około 75% chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową wymaga leczenia przeciwbólowego. U pacjentów z przerzutami odsetek ten zwiększa się blisko do 100%. Dostępne metody leczenia pozwalają uwolnić się od bólu u 75-95% chorych (13). Ból wpływa na wszystkie wymiary jakości życia chorych. Wpływa na zdolność pacjenta do powrotu do zdrowia, przetrwania leczenia lub osiągnięcia spokojnej śmierci (8).

Ból u chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową ma najczęściej charakter przewlekły i stały. Okresowo dołączają się bóle ostre, przebijające. Związane są one np. z bolesnymi procedurami leczniczymi i diagnostycznymi, wymagają odrębnego postępowania (14). W ciągu ostatnich lat zwalczanie bólu stało się priorytetem w onkologii.

Terapia przeciwbólowa

Terapię przeciwbólową obejmują: nienarkotyczne środki przeciwbólowe, opioidy oraz – w razie potrzeby – leki uzupełniające. Największe znaczenie dla zapewnienia skutecznej analgezji w bólu nowotworowym mają opioidy (8). W przypadku wystąpienia bólu ostrego u chorego leczonego skutecznie opioidami należy najpierw dokładnie zebrać wywiad, ustalić mechanizm powstania bólu (ból przebijający, neuropatyczny) oraz rozpatrzyć możliwość leczenia przyczynowego. Niestety nie zawsze jest ono dostępne lub jego wdrożenie może powodować wystąpienie powikłań lub objawów ubocznych. W takim przypadku można rozważyć zwiększenie dawki przyjmowanego już opioidu (zwiększenie dawki dobowej o 20%). Stosowanie tego samego opioidu jest korzystne, gdyż sumując dawki ratunkowe, można obliczyć dawkę dobową i gdy jest taka konieczność, zwiększyć dawkę opioidu długodziałającego. Drugą korzyścią jest ocena ewentualnie występujących objawów ubocznych i ich leczenie. W Polsce dostępne są najczęściej trzy silne opiaty: