Sytuacja systemu ratownictwa medycznego w Kenii jest bardzo złożona, gdyż musimy borykać się z wieloma wyzwaniami
Na przestrzeni ostatnich lat miałem przyjemność z bliska przyglądać się ratownictwu medycznemu w różnych częściach świata, jednak szczególnie interesujące i warte przedstawienia okazało się ono być w kraju słynącym m.in. z kawy, safari oraz plemion Masajów. Od 2015 roku realizowałem tam kilka różnych projektów rozwojowych, zarówno dla polskiego MSZ, jak i organizacji pozarządowych. Działania te polegały głównie na prowadzeniu szkoleń dla straży pożarnej i pogotowia ratunkowego z zakresu ratownictwa medycznego w różnych hrabstwach Kenii, choć miałem również możliwość praktykować w kenijskich ambulansach. W czasie ostatniej takiej misji realizowanej w czerwcu tego roku, dzięki współpracy m.in. z Uniwersytetem Mount Kenya oraz Kenijską Radą Ratowników, przeszkoliliśmy ponad 500 EMT (emergency medical technician – technik ratownictwa medycznego), lekarzy, pielęgniarek oraz studentów kierunków medycznych z zakresu Stop the Bleed. O ile w 2015 r. nie było widać jeszcze światła w tunelu i nic na to nie wskazywało, o tyle dzisiaj Kenia, zresztą obecnie jako jeden z najszybciej rozwijających się krajów Afryki, znajduje się u progu wdrożenia rozwiązań systemowych dla ratownictwa medycznego. Pięknie jest patrzeć, jak świat się zmienia na dobre, ale jeszcze lepiej być częścią tych zmian. Dla magazynu „Na Ratunek” przeprowadziłem wywiad z niezwykłą kobietą, ratownikiem, propagatorem tych zmian, aby przybliżyć ten egzotyczny zakątek świata, tamtejsze ratownictwo oraz zmiany, jakie w nim zachodzą.
Czy możesz powiedzieć kilka słów o sobie?
Nazywam się Eunice Wanjiku Kamau. Pełnię funkcję Krajowej Przewodniczącej Kenijskiej Rady Techników Ratownictwa Medycznego. Oprócz tego jestem ratowniczką medyczną, a także instruktorką ratownictwa.
Jaka jest aktualna sytuacja systemu ratownictwa medycznego w Kenii?
Aktualna sytuacja systemu ratownictwa medycznego w Kenii jest bardzo złożona, gdyż musimy borykać się z wieloma wyzwaniami w zakresie: finansowania, zarządzania, zasobów ludzkich, jak i infrastruktury. Z drugiej strony jest podejmowanych wiele inicjatyw, by wypełnić ignorowane wcześniej luki, które zostały wyeksponowane i postawione w centrum uwagi w trakcie pandemii COVID-19.
Kenijska Krajowa Rada Techników Ratownictwa Medycznego (KCEMT) i Ministerstwo Zdrowia, w porozumieniu z innymi interesariuszami, opracowały standaryzowany program dla ratownictwa medycznego w Kenii. Natomiast aktualnie pracują nad schematem kodeksu postępowania w celu doprowadzenia do uznania ratownictwa jako profesji w sektorze ochrony zdrowia. Krajowa Rada Techników Ratownictwa Medycznego (KCEMT) przygotowała także projekt ustawy dotyczącej praw techników i ratowników medycznych.
Czy system ratownictwa medycznego jest regulowany prawnie? Czy istnieją akty prawne definiujące ten system?
W lipcu 2021 r. została wdrożona Strategia Medycyny Ratunkowej, a także została powołana Komisja Nadzorująca, która ma za zadanie czuwać nad jej wdrożeniem. Konstytucja Kenii1 gwarantuje wszystkim obywatelom dostęp do medycyny ratunkowej, a zobowiązanie to dotyczy wszystkich regionów2, które muszą przeznaczyć środki na zorganizowanie systemu karetek zarówno w obszarach miejskich, jak i wiejskich3.
Czy możesz nam opowiedzieć coś więcej o KCEMT?
Kenijska Krajowa Rada Techników Ratownictwa Medycznego (KCEMT)4 została zarejestrowana w Rejestrze Stowarzyszeń 9 marca 2009 r. Zadaniem rady jest koordynacja systemu medycyny ratunkowej w Kenii poprzez zapewnienie dostępu do pomocy edukacyjnej, prawnej i legislacyjnej z uwzględnieniem dobrostanu jej członków. W szerszym kontekście ma to służyć usprawnieniu podstawowej opieki zdrowotnej zapewnionej przez rząd. KCEMT jest organem nadzorującym agendy szkolące personel, ponieważ została rozpoznana potrzeba podziału obowiązków i odpowiedzialności w celu wyeliminowania źródeł konfliktów. Rada udziela akredytacji na prowadzenie kursów w zakresie kursów ratownictwa medycznego, a także zajmuje się egzaminowaniem i certyfikacją ich uczestników. W 2009 r. rada opracowała i opublikowała pierwszy sylabus szkoleń dla miejscowych techników ratownictwa medycznego, a także prowadzi szkolenia medyczne dla personelu służb ratunkowych.
KCEMT wraz z Ministerstwem Zdrowia kończy opracowywać standaryzowany sylabus kształcenia techników ratownictwa medycznego.
Jednym z nadrzędnych celów KCEMT jest urzeczywistnienie wizji, według której Kenia może osiągnąć zdolność do stworzenia sprawnego systemu medycyny ratunkowej, zapewniając jednocześnie miejsca pracy dla młodych Kenijczyków i przyczyniając się do obniżenia wskaźników zachorowalności i śmiertelności.
