Szybka diagnostyka czynników CBRNE w szpitalnym oddziale ratunkowym. CBRNE Point-of-Care Testing – C(hemical)

Polska jako kraj przyfrontowy jest narażona na skutki wykorzystania broni masowego rażenia przez uczestników konfliktu w Ukrainie. Ta nowa sytuacja wymaga odpowiedniego przygotowania służb medycznych. Jednym z elementów przygotowań jest zwiększenie możliwości detekcji i identyfikacji czynników niebezpiecznych przez personel medyczny. W publikacji autorzy przedstawili obecnie istniejące możliwości wykorzystania przenośnych przyrządów pomiarowych na potrzeby ratownictwa medycznego i medycyny ratunkowej. Przedstawiono rolę urządzeń pomiarowych w ochronie placówek medycznych i personelu medycznego oraz sposób wykorzystania uzyskanych informacji na potrzeby prowadzenia triage’u CBRNE, diagnostyki i leczenia pacjentów. Szczegółowo omówiono rodzaje obecnie wykorzystywanych urządzeń pomiarowych, miejsce i zasady ich wykorzystania oraz potencjalne korzyści dla personelu medycznego i pacjentów.

Słowa kluczowe

CBRNE, detekcja, identyfikacja, triage chemiczny

Wprowadzenie

Samodzielna detekcja i identyfikacja czynnika chemicznego przeprowadzona po zdarzeniu CBRNE przez wysokospecjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego CBRNEMed.¹ (ZRM CBRNEMed.) i wysokospecjalistyczne zespoły medyczne CBRNEmedycyna² w oddziale ratunkowym (SOR) jest nowatorskim rozwiązaniem pozwalającym na poprawę efektywności działań ratunkowych oraz wstępnego leczenia poszkodowanych. W łańcuchu postępowania ratunkowego identyfikacja czynników niebezpiecznych CBRNE jest kluczowym elementem, pozwalającym na wdrożenie odpowiednich procedur ochrony podmiotu medycznego, jego personelu i pacjentów, uruchomienie procedury dekontaminacji, zastosowanie odpowiedniego protokołu triage’u CBRNE, wybranie właściwego kierunku diagnostyki i celowanego leczenia. W przypadku braku możliwości samodzielnej identyfikacji czynnika niebezpiecznego przez personel medyczny konieczne jest pozyskiwanie informacji o rozpoznanym czynniku ze źródeł zewnętrznych. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Brak tej informacji może spowodować opóźnienie momentu rozpoczęcia leczenia, ze wszystkimi tego negatywnymi konsekwencjami dla pacjenta i personelu medycznego. Przykładem jest sytuacja powstała po ataku terrorystycznym na moskiewski teatr na Dubrowce, kiedy to władze rosyjskie nie poinformowały personelu medycznego szpitali o rodzaju użytego gazu (mieszanki halotanu i pochodnych fentanylu) przez jednostki kontrterrorystyczne, co uniemożliwiło podanie ofiarom odpowiedniej odtrutki (w tym wypadku naloksonu) (1, 2). Dodatkowo występujący w tego typu zdarzeniach chaos informacyjny, w tym nierzadko celowa dezinformacja, mogą być przyczyną opóźnionego i niewłaściwego postępowania służb medycznych (2).