Upadek z konia – najczęstsze obrażenia i przewidywane skutki zdarzeń. Opis przypadku i przegląd piśmiennictwa

W niniejszej pracy autorzy podjęli próbę opisu dotychczasowych obserwacji poczynionych wobec osób stykających się w sposób zawodowy z jeździectwem, ale i uprawiających je amatorsko w ramach rekreacji. Uprawianie tego sportu nierzadko skutkuje zwiększoną liczbą interwencji jednostek ochrony zdrowia. Do incydentów często dochodzi nie z winy jeźdźca. Tacy pacjenci często wymagają pomocy ZRM-u i jest im ona udzielana w ramach systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM).

Słowa kluczowe

urazy, uraz głowy, uraz kręgosłupa, jeździectwo

Urazy związane z uprawianiem jeździectwa stanowią w Polsce – i na świecie – jedną z wielu przyczyn urazów doznawanych w czasie rekreacji i podczas uprawiania sportu (w ramach zawodów jeździeckich). Doznawane urazy są zależne od: miejsca wystąpienia incydentu, terenu, na który upada jeździec, szybkości jazdy lub też zachowania zwierzęcia (np. sprowokowanego czynnikiem stresowym). Pierwsze chwile po zdarzeniu, jeszcze przed przyjazdem zespołu ratownictwa medycznego (ZRM), których przebieg jest zależny od świadków zdarzenia, są niezwykle istotne. Reakcja świadków oraz interwencja medyczna podjęta przez przybyły na miejsce ZRM mogą mieć znamienny wpływ na przeżycie poszkodowanego oraz późniejszą jakość jego życia, wynikającą z pełnosprawności ruchowej i intelektualnej.

W poniższej pracy autorzy podjęli próbę opisu dotychczasowych obserwacji poczynionych wobec osób stykających się w sposób zawodowy z jeździectwem, ale i uprawiających ten sport amatorsko w ramach rekreacji. Uprawianie tego sportu nierzadko skutkuje zwiększoną liczbą interwencji jednostek ochrony zdrowia. Do incydentów często dochodzi nie z winy jeźdźca. Tacy pacjenci często wymagają pomocy ZRM-u i jest im ona udzielana w ramach systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM). Aby skrócić czas przekazania pacjenta do ośrodka, w którym zostanie mu udzielona właściwie skoordynowana pomoc, w niektórych przypadkach, opisanych w niniejszej pracy, predysponujących pacjenta do leczenia w Centrum Urazowym (CU), może zostać wykorzystany śmigłowiec Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (LPR). Pacjenci po takim urazie są najczęściej przekazywani do oddziałów ortopedii, rzadziej oddziałów neurochirurgii, a w najcięższych przypadkach, obejmujących poważne urazy czaszkowo-mózgowe, konieczny może okazać się pobyt w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii (OAiIT). W OAiIT, w przypadku pacjenta z niestabilnością krążeniowo-oddechową, można czasowo, na drodze wentylacji mechanicznej, przejąć funkcję niewydolnego bądź uszkodzonego ośrodka oddechowego (znajdującego się w rdzeniu przedłużonym na dnie komory IV), a niewydolne krążenie wspierać wlewem szeregu amin presyjnych.