Wstrząs neurogenny – niecodzienne wyzwanie dla zespołu ratownictwa medycznego

Uszkodzenie rdzenia kręgowego jest bardzo częstym skutkiem wszelkiego rodzaju urazów związanych z działaniem wysokiej energii i stanowi poniżej 6% wszystkich obrażeń kręgosłupa. Statystycznie najczęściej uszkodzenia rdzenia kręgowego doznają mężczyźni w 3. i 8. dekadzie życia. Pierwszą grupę stanowią uszkodzenia rdzenia kręgowego powstające w wyniku urazu, natomiast drugą grupę stanowią uszkodzenia rdzenia wtórne do złamań patologicznych (osteoporotycznych). Oczywiście, przerwanie rdzenia kręgowego w przebiegu złamań osteoporotycznych (głównie złamań kompresyjnych) jest bardzo rzadkie, niemniej jednak może mieć miejsce i zawsze należy je wykluczyć.

Podejrzenie uszkodzenia rdzenia kręgowego zespół ratownictwa medycznego powinien mieć zawsze na uwadze w przypadku:

• urazu tępego powyżej obojczyków,
• skoku do wody „na główkę”,
• wypadku komunikacyjnego,
• upadku,
• pchnięcia nożem, postrzału (1).

Objawami najbardziej typowymi, wskazującymi na uszkodzenie rdzenia kręgowego są:

• ubytki czuciowe i ruchowe poniżej poziomu urazu,
• hipotensja, będąca skutkiem utraty anatomicznej aktywności współczulnej (względna hipowolemia),
• bradykardia,
• zaburzenia czynności zwieraczy,
• wstrząs rdzeniowy (2).

Pojawić się mogą również powikłania oddechowe urazu rdzenia kręgowego:

• hipowentylacja,
• hipoksja,
• niedodma,
• hiperkapnia,
• zwiększone wydzielanie w drzewie oskrzelowym (zwiększona aktywność przywspółczulna),
• skurcz oskrzeli,
• neurogenny obrzęk płuc (5).