Wykorzystanie ultrasonografii point-of-care w diagnostyce wstrząsu o nieznanej przyczynie

Protokół RUSH w ujęciu patofizjologicznych mechanizmów wstrząsu

W 2010 r. Perera przedstawił wersję protokołu RUSH – rapid ultrasound in shock wraz z odniesieniem do patofizjologicznych mechanizmów wstrząsu (wstrząs kardiogenny, hipowolemiczny, dystrybucyjny, obstrukcyjny). Jest to potocznie rozumiane ujęcie „hydrauliczne” patofizjologii wstrząsu, które znakomicie sprawdza się w procesie nauczania protokołu RUSH, ze względu na daleko idące uproszczenia. Hydraulika układu krążenia została rozbita przez Perera na trzy mechanizmy mające za zadanie podtrzymać optymalne parametry układu krążenia:

1. PUMP (serce), czyli kondycja fizjologicznej pompy pacjenta,
2. TANK (zbiornik), czyli stopień wypełnienia układu zbiornika krwią,
3. PIPES (rury), czyli kondycja infrastruktury układu krwionośnego.

W kontekście wstrząsu patrzymy na każdy z tych mechanizmów okiem „hydraulika” uzbrojonego w głowicę ultrasonograficzną. Szukamy patologii korelujących z kliniką pacjenta.

1. PUMP – problemy w pracy pompy spowodowane ograniczeniem jej pola pracy w worku osierdziowym. Obecność wolnego płynu w osierdziu może powodować zaburzenia hemodynamiczne o typie wstrząsu obstrukcyjnego. Problemem jest też nagły spadek wydolności pompy spowodowany zaburzeniami kurczliwości lewej komory, wynikającymi np. z OZW. Mamy wtedy do czynienia ze wstrząsem kardiogennym. Przemodelowanie zasady działania pompy wewnątrz samej pompy, czyli zakłócenie wzajemnego stosunku prawej do lewej komory (zatorowość płucna), będzie generowało wstrząs obstrukcyjny.