Zatorowość płucna w ciąży

Rozpoznanie/diagnostyka

Powszechnie stosowane skale oceniające prawdopodobieństwo kliniczne ZP, czyli skala Wellsa i zmodyfikowana skala genewska, mają ograniczone zastosowanie w przypadku pacjentek ciężarnych. Pomocne jest użycie zmodyfikowanego algorytmu YEARS opublikowanego w 2017 roku przez van der Hulle’a i wsp., który opiera się na trzech kryteriach klinicznych: objawy kliniczne ZŻG u ciężarnej (1 pkt), krwioplucie (1 pkt), zatorowość płucna jako najbardziej prawdopodobne rozpoznanie (1 pkt) oraz oznaczeniu D-dimerów w osoczu.

1.    Badania laboratoryjne:

• D-dimery – w ciąży często ich stężenie jest wyższe niż w populacji ogólnej i nie musi świadczyć o patologii; w piśmiennictwie można znaleźć następujące normy dla D-dimerów: 0,95 mg/ml w I trymestrze, 1,29 mg/ml w II i 1,7 mg/ml w III trymestrze; czułość D-dimerów w różnych badaniach retrospektywnych oceniono na 73-100%; nie ma jednak badań prospektywnych z walidacją, dlatego tylko wynik D-dimerów poniżej 0,5 mg/ml ma negatywną wartość predykcyjną i pozwala na wykluczeniem ZP (3);
• peptyd natriuretyczny (BNP) i troponina I (TnI) – ich użyteczność w wykluczenia ZP u kobiet ciężarnych wymaga dalszych badań z walidacją.

2. Badania obrazowe:

• USG żył kończyn dolnych zgodnie z zaleceniami powinny być pierwszym badaniem obrazowym u kobiet w ciąży z podejrzeniem ZP (6); objawy i uwidoczniona skrzeplina w badaniu USG upoważnia do włączenia leczenia przeciwkrzepliwego (1);
• RTG klatki piersiowej – wiąże się z minimalną dawką promieniowania dla płodu; obraz RTG może ujawnić inne przyczyny dolegliwości i pozwolić na wykluczenie ZP na tym etapie (4);