Zatorowość płucna w praktyce – cichy zabójca?

Zatorowość płucna jest stanem polegającym na częściowym lub całkowitym zamknięciu materiałem zatorowym światła tętnicy płucnej. Prowadzi to do powstania u chorego objawów niewydolności krążenia, które nasilają rozwój niewydolności oddechowej. Ostra faza PE, przebiegająca z niewydolnością prawej komory serca (RV), może doprowadzić do NZK. Standardowe postępowanie, z uwzględnieniem kilku modyfikacji w trakcie RKO, może prowadzić do uzyskania powrotu spontanicznego krążenia. W wykryciu PE istotne znaczenie odgrywa wiedza zespołu ratownictwa medycznego na temat czynników predysponujących do PE.

Słowa kluczowe: zatorowość płucna, zator tętnicy płucnej, ostry zator płuc

Co 37 sekund zakrzepica zabija na świecie jednego człowieka. Jej jednym z najcięższych powikłań może być zator tętnicy płucnej (łac. embolia arteriae pulmonalis, ang. pulmonary embolism, PE, ZP). W Polsce każdego roku zapada na nią 36 tys. chorych, z czego ok. 70% przypadków to ludzie po 60. r.ż. Pomimo leczenia śmiertelność wynosi 5-15%, a kiedy PE przebiega ze wstrząsem lub hipotonią, śmiertelność sięga >15%.

Pierwszy raz terminu „zator” użył w 1856 roku niemiecki, a urodzony w Polsce (miasto Świdwin, Polska południowo-zachodnia), wybitny patolog Rudolf Virchow, który określił trzy czynniki powodujące rozwój zakrzepicy żylnej (zwane triadą Virchowa). Pomimo upływu wielu lat, rozwoju medycyny, nowych technologii i możliwości zastosowania najnowocześniejszych metod obrazowania, do chwili obecnej tematyka zatorowości płucnej, szczególnie w medycynie ratunkowej, jest słabo zaznaczona. Zatorowość płucna zabija w ciągu roku w Europie więcej osób niż HIV czy nowotwory piersi i prostaty. A jednak jej wykrycie na etapie pomocy przedszpitalnej należy do jednej z najtrudniejszych diagnoz, jaką mogą postawić zespoły ratownictwa medycznego. Aby zwiększyć świadomość ludzi na temat żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej, 13 października ogłoszono jako