Zgoda na udzielanie świadczeń ratownictwa medycznego i jej brak

Za najważniejsze prawo pacjenta należy uznać jego prawo do udzielania zgody na świadczenia zdrowotne. Prawo to stanowi jednocześnie obowiązek personelu medycznego do uzyskania zgody na świadczenia zdrowotne i należy do podstawowych standardów prawnych wykonywania zawodów medycznych. Słowo „zgoda” oznacza aprobatę, akceptację. Uprawnienie do wyrażania zgody na świadczenia zdrowotne wynika z prawa do samostanowienia (autonomii woli) pacjenta. Natomiast prawo pacjenta do samostanowienia wyprowadza się z przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka, która – zgodnie z art. 30 Konstytucji RP – jest źródłem wolności i praw człowieka i obywatela.

Zgodnie z uniwersalną dla zawodów medycznych regulacją zawartą w art. 16 u.p.p. pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody po uzyskaniu informacji o określonym prawem zakresie. Ponadto zgodnie z art. 32 u.z.l. lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta.

Obowiązek poinformowania o stanie zdrowia

Wyrażenie zgody przez pacjenta powinno być poprzedzone uzyskaniem przez niego informacji o stanie zdrowia od zobowiązanego personelu medycznego.

Artykuł 9 u.p.p. ustanawia ogólne prawo pacjenta do informacji o swoim stanie zdrowia. Zgodnie z powyższym przepisem pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy, ma prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód medyczny przystępnej informacji o: stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, w zakresie udzielanych przez tę osobę świadczeń zdrowotnych oraz zgodnie z posiadanymi przez nią uprawnieniami. Po uzyskaniu powyższej informacji pacjent ma prawo przedstawić osobie wykonującej zawód medyczny, np. lekarzowi, swoje zdanie w tym zakresie.