Zgoda na udzielanie świadczeń ratownictwa medycznego i jej brak

Podmioty udzielające zgody

Zgoda skuteczna na świadczenia zdrowotne może być tylko wyrażona przez uprawnioną do tego osobę. Prawo do wyrażanie zgody na świadczenia zdrowotne mają:

1. sam pacjent (pod warunkiem, że jest pełnoletni i nie jest ubezwłasnowolniony),
2. przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego/ubezwłasnowolnionego (czyli rodzic posiadający władzę rodzicielską lub opiekun prawny wyznaczony przez sąd),
3. pacjent i jego przedstawiciel ustawowy (zgoda podwójna) w przypadku gdy pacjent skończył lat 16, a nie jest jeszcze pełnoletni,
4. sąd opiekuńczy.

Zgodnie z art. 17 u.p.p. pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych. Zgoda na poszczególne świadczenie zdrowotne powinna być zasadniczo wyrażana przez samego pacjenta, jeżeli jest on pełnoletni i nieubezwłasnowolniony oraz zdolny do świadomego wyrażenia zgody. Jeżeli natomiast pacjent jest małoletni, całkowicie ubezwłasnowolniony lub niezdolny do świadomego wyrażania zgody, to wówczas wymaga się zgody zastępczej (przedstawiciela ustawowego lub sądu opiekuńczego) bądź zgody podwójnej w sytuacji, gdy pacjent ukończył 16 lat, a nie ukończył 18, tj. zgody pacjenta i jego przedstawiciela ustawowego (np. matki).

Przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody ma prawo do wyrażenia zgody. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to (ale w odniesieniu tylko do badania) może wykonać opiekun faktyczny pacjenta (np. babcia zajmująca się małoletnim wnukiem podczas wyjazdu urlopowego rodziców). Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego. Sądem opiekuńczym właściwym miejscowo dla udzielania zgody na wykonywanie czynności medycznych jest sąd, w którego okręgu czynności te mają być wykonane.