Kwasica mleczanowa u chorego na cukrzycę typu II przyjmującego metforminę i nadużywającego alkoholu

W
SOR-ze w trybie pilnym odbyło się badanie tomografii komputerowej
klatki piersiowej i jamy brzusznej, w którym wykluczono ostry zespół
aortalny oraz perforację przewodu pokarmowego. W sali obserwacyjnej
SOR-u włączono leczenie objawowe pod postacią intensywnego nawodnienia
za pomocą krystaloidów, wlewu wodorowęglanów oraz podaży insuliny z
glukozą. Z powodu rozpoczynającego się alkoholowego zespołu
odstawiennego pod postacią nasilonych drżeń kończyn włączono powtarzane
dawki benzodiazepin. Dalsze badania laboratoryjne wykluczyły obecność
ostrego zespołu wieńcowego i ostrego zapalenia trzustki, a parametry
stanu zapalnego nie były podwyższone. Funkcja nerek i wątroby nie
odbiegała znacząco od normy, podobnie jak układu krzepnięcia. Etanol w
surowicy wynosił 0,2‰ (przy normie < 0,1‰). U pacjenta rozpoznano
kwasicę mleczanową towarzyszącą leczeniu metforminą. Po wykluczeniu
innych stanów bezpośredniego zagrożenia życia i zastosowaniu wstępnego
leczenia chorego przekazano do dalszego leczenia w Klinice Diabetologii.

Kwasica mleczanowa: dyskusja

Pacjenci przewlekle nadużywający alkoholu, chorujący jednocześnie na cukrzycę typu II, stanowią istotną grupę osób wymagających interwencji medycznej, zarówno w ramach pomocy przedszpitalnej, jak i w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Dolegliwości zgłaszane przez tych chorych często są mało precyzyjne, należą do nich głównie niespecyficzne bóle w klatce piersiowej, bóle brzucha, wymioty, osłabienie, brak apetytu, zaburzenia świadomości. Trudności diagnostyczne wynikają z szerokiej diagnostyki różnicowej, w której wziąć należy pod uwagę przede wszystkim stany potencjalnie zagrażające życiu (4).

Dodatkową niedogodność stanowi fakt, że pacjenci w trakcie zaopatrywania przez personel medyczny często są pod wpływem alkoholu lub znajdują się w ciągu opilczym. Utrudnia to znacznie zebranie adekwatnego wywiadu, jak również późniejsze nawiązanie kontaktu terapeutycznego. Różnicowanie kwasicy mleczanowej związanej z metforminą u osoby nadużywającej alkoholu polega w znacznym stopniu na wykluczeniu innych prawdopodobnych w danym przypadku rozpoznań o podobnym obrazie klinicznym. Należą do nich m.in.: perforacja przewodu pokarmowego, ostre zapalenie trzustki, ostry zespół wieńcowy, rozwarstwienie aorty, początkowa faza wstrząsu septycznego oraz oczywiście przypadkowe