Bezpieczeństwo podawania leków przez tzw. dojście naczyniowe typu „port” u dorosłych i dzieci

Natomiast o zakażeniu kieszeni portu świadczą obrzęk, zaczerwienienie i bolesność palpacyjna okolicy jego implantacji. Taka sytuacja kliniczna obliguje nas do pobrania krwi na posiew oraz wdrożenia ogólnej, jak i miejscowej antybiotykoterapii przez minimum siedem dni. Zakażenie wnętrza komory i cewnika objawia się hipertermią (często powyżej 40ºC), tachykardią, dreszczami oraz uczuciem rozbicia po podaniu dowolnego płynu przez port. W skrajnych przypadkach może rozwinąć się sepsa, która jest najcięższym infekcyjnym powikłaniem centralnych wkłuć żylnych (10).

W związku z możliwością występowania klinicznych przypadków bardzo zaawansowanej zakrzepicy żylnej, jak też systemowej reakcji zapalnej wywołanej zakażeniem, często jesteśmy niestety zmuszeni do usunięcia portu i jest to postępowanie z wyboru, ratujące życie pacjenta. Należy pamiętać, że w związku z licznym ryzykiem powikłań w używaniu portu najważniejsza jest profilaktyka zakażeń i zakrzepicy, czyli przestrzeganie aseptyki. Prewencja powinna obejmować przestrzeganie procedur i blokowanie wszelkich dróg przenoszenia patogenów (aseptyczne warunki, dezynfekcja rąk personelu i miejsca wkłucia) oraz miejsc narażonych na ich wnikanie (zamknięte systemy infuzyjne) (11-14). Stosownie do przyjętych wytycznych porty dożylne są obsługiwane przez odpowiednio przeszkolony personel pielęgniarski.

Wykorzystanie i bezpieczna obsługa portu w warunkach przedszpitalnych przez zespół ratownictwa medycznego
Linia żylna obwodowa w warunkach przedszpitalnych jest zakładana niemalże u każdego pacjenta, nie zawsze wymagającego prowadzenia farmakoterapii dożylnej. W niezbyt częstych przypadkach członkowie ZRM mogą spotkać się z implantowanym portem naczyniowym. W związku z wysokim ryzykiem powikłań, jakie mogą wystąpić po nakłuciu membrany, warto pamiętać o podstawowych zasadach. Podczas korzystania z portu obowiązują takie same zasady jak przy każdym centralnym dostępie, tj.: aseptyka, zabezpieczenie przed zatorem powietrznym, płukanie solą fizjologiczną, heparynizacja cewnika podczas przerw w infuzjach. Do nakłucia portu powinno używać się igieł typu Hubera, charakteryzujących się łyżeczkowanym, wielopłaszczyznowym szlifem, które nie powodują uszkodzenia membrany i dają możliwość jej dalszego wykorzystywania. Użycie zwykłej igły typu Quinckego do wykonywania iniekcji przezskórnych może spowodować trwałe uszkodzenie membrany i konieczność jej wymiany, aczkolwiek w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia jest dopuszczalne. Mimo że większość nowoczesnych cewników stosowanych w portach dożylnych wytrzymuje ciśnienia rzędu 22 barów, to należy wówczas użyć igły o małym świetle, np. 0,5 mm, oraz strzykawki o pojemności nie mniejszej niż 10 ml.