Drożność dróg oddechowych z perspektywy podstawowego zespołu ratownictwa medycznego – cz. II

Podział metod bezprzyrządowego udrożnienia dróg oddechowych

Do metod bezprzyrządowego udrożnienia dróg oddechowych pacjenta można zaliczyć następujące działania, różnie klasyfikowane i nazywane w zależności od źródła. Wyróżniamy zatem:

1. manewry, rękoczyny, tj.:
   • manewr odchylenia głowy do tyłu i uniesienia żuchwy (tzw. rękoczyn „czoło-żuchwa”),
   • rękoczyn wysunięcia żuchwy (tzw. manewr Esmarcha, „chwyt pistoletowy”),
   • rękoczyny zgodne z algorytmem FBAO (Foreign Body Airway Obstruction) – usunięcie ciała obcego znajdującego się w drogach oddechowych pacjenta.
2. pozycje, ułożenie pacjenta, tj.:
   • pozycja bezpieczna na boku (tzw. „boczna ustalona”, „boczna bezpieczna”),
   • pozycja neutralna (tzw. „pozycja węsząca”).

Manewr odchylenia głowy do tyłu i uniesienia żuchwy

Manewr, którego naukę rozpoczyna się już na kursie pierwszej pomocy przez osoby niemedyczne, tzw. „laików”. Stanowi podstawowy element wdrażany w postępowaniu z pacjentem nieprzytomnym celem udrożnienia jego dróg oddechowych i oceny oddechu. Nie jest zalecany do zastosowania u osób, u których podejrzewa się uraz głowy (tj. uraz powyżej linii obojczyków), w tym odcinka szyjnego kręgosłupa, jak również u noworodków. U pacjentów potencjalnie urazowych manewr ten poprzez swoje wykonanie powoduje konieczność odgięcia głowy ku tyłowi, a co za tym idzie – ruchu w tym odcinku, co w konsekwencji może skutkować pogłębieniem urazu (fot. 2).