Gdy śmierć przychodzi w milczeniu – próby samobójcze w Polsce w latach 2013-2017

Zachowania samobójcze a statystyki

Zachowania samobójcze można podzielić na trzy kategorie:

• Myśli samobójcze określane jako wstępny etap tendencji samobójczych – wyobrażanie sobie siebie jako osoby zmarłej, wyobrażenie o zadawaniu sobie bólu fizycznego, planowanie samobójstwa.
• Próby samobójcze określana jako akt, który nie powoduje śmierci, jest dobrowolnie podjęty i wykonany przez daną osobę, doprowadzając do samouszkodzenia.
• Samobójstwo dokonane definiowane jest jako akt o skutku śmiertelnym, który został zaplanowany oraz wykonany w celu wywołania niepożądanych zmian.

Zgodnie z definicją profesora E. Shneidmana, samobójstwo jest świadomie podjętym działaniem mającym na celu samozniszczenie, jest dokonane przez osobę, która samodzielnie definiując problem, akt samozniszczenia uważa za najlepsze rozwiązanie (2). Zjawisko samobójstwa towarzyszy ludzkości od początku jej istnienia. Historyczne wzmianki opisujące osoby popełniające samobójstwo można znaleźć w mitologii, a także w Starym Testamencie. W ostatnich latach zamachy na własne życie stanowią coraz większy problem na całym świecie. Według danych WHO, liczba ofiar prób samobójczych w 2020 roku może sięgać nawet 1,5 miliona. Z opublikowanych w 2014 roku danych Eurostatu wynika, że współczynnik samobójstw dla Unii Europejskiej wyniósł 9,9 zgonów na 100 tys. mieszkańców. W Polsce współczynnik samobójstw, który w 1990 r. wynosił 13/100 tys. mieszkańców, w 2014 roku wzrósł do 15,6/100 tys., co pozycjonuje nasz kraj na szóstym miejscu wśród najbardziej zagrożonych tym zjawiskiem państw europejskich (4).

Spojrzenie na statystyki opublikowane na stronach Komendy Głównej Policji pozwala dostrzec rozmiar problemu. W latach 2013-2017 w Polsce miało miejsce 49 755 prób samobójczych. Widoczna jest tendencja wzrostowa tego zjawiska. Najniższy odsetek podjętych prób samobójczych odnotowano w roku 2013 – 8575, natomiast najwyższy w roku 2017 – 11 139 (5).