Komunikacja z pacjentem niedosłyszącym/głuchym w warunkach ZRM/SOR

Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie zasad oraz wskazanie sposobów właściwej komunikacji pomiędzy pacjentem dorosłym i pacjentem pediatrycznym, u którego występują zaburzenia słuchu lub głuchota, a personelem medycznym. Zapewnienie wysokiej jakości świadczeń opieki zdrowotnej nie jest możliwe bez właściwego porozumienia pomiędzy pacjentem a personelem ZRM/SOR. Będzie to szczególnie utrudnione w przypadku pacjentów pediatrycznych głuchych lub niedosłyszących. Dostosowanie formy komunikacji wymaga zarówno uwzględnienia odrębności wynikających z wieku pacjenta, jak i poziomu upośledzenia możliwości słyszenia oraz możliwie współistniejącego upośledzenia rozwojowego/umysłowego. Właściwa komunikacja pacjent – personel ZRM/SOR ma kluczowe znaczenie w procesie leczniczym. Przy podejmowaniu działań medycznych konieczne jest podmiotowe, a nie przedmiotowe podejście do chorego. Słaba lub zła komunikacja z tego typu pacjentami może skutkować nieporozumieniami na linii pacjent – personel ZRM/SOR, a także z rodzinami chorych, co prowadzi do nieprzestrzegania protokołów leczenia i występowania błędów medycznych.

Słowa kluczowe

upośledzenie słuchu, problemy ze słuchem, medycyna ratunkowa, głuchota, komunikacja

Wstęp

Właściwa komunikacja z pacjentem jest jednym z kluczowych elementów procesu diagnostyczno-leczniczego. Biorąc pod uwagę sam aspekt badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta zarówno pediatrycznego, jak i dorosłego, przeprowadzenie wywiadu medycznego zgodnie z akronimem mnemotechnicznym SAMPLE (w tab. 1. ukazano odrębności w przypadku SAMPLE u pacjenta pediatrycznego) będzie skutkowało zebraniem informacji niezbędnych do podjęcia odpowiednich procedur medycznych. Równolegle do SAMPLE należy dążyć do badania fizykalnego. Obraz tego badania może zostać znacznie zaburzony przez niewłaściwą komunikację werbalną i niewerbalną pomiędzy pacjentem a personelem ZRM/SOR. Uzupełnieniem wywiadu SAMPLE i badania fizykalnego jest zebranie uzupełnionego wywiadu medycznego wg akronimu OLDCART/SOCRATES, odnoszącego się do dolegliwości bólowych odczuwanych przez pacjenta. Większość potencjału diagnostycznego w trakcie pierwszego kontaktu pacjenta z personelem ZRM/SOR będzie się więc opierać na właściwej komunikacji. Od jakości wywiadu zależeć będzie prawidłowość podjętych przez personel medyczny decyzji, a co za tym idzie − wdrożenie prawidłowych interwencji medycznych. Zaburzenie procesu zbierania wywiadu medycznego może być spowodowane nie tylko niewłaściwą komunikacją werbalną. Niezwykle istotna w procesie komunikacji pacjent – personel medyczny jest także komunikacja niewerbalna. Celem niniejszego artykułu jest przypomnienie zasad właściwej komunikacji pomiędzy pacjentem dorosłym a personelem medycznym, pacjentem pediatrycznym a personelem medycznym oraz wskazanie sposobów komunikacji z pacjentem pediatrycznym, u którego występują zaburzenia słuchu lub głuchota.