Komunikacja ZRM z pacjentem ze spektrum autyzmu w trakcie udzielania pomocy

Według danych szacunkowych w Polsce żyje około 300 000 osób z autyzmem, z różnymi deficytami w komunikacji zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej. W trakcie akcji ratunkowej w konfrontacji z takim pacjentem najtrudniejsze mogą okazać się nawiązanie kontaktu i skuteczna komunikacja, bo bez nich nie można nawiązać kontaktu terapeutycznego i wykonać koniecznych procedur medycznych. Autorzy niniejszego opracowania podają kilka praktycznych sposobów mogących przydać się w komunikacji ZRM z pacjentem ze spektrum autyzmu.

Słowa kluczowe
autyzm, ratownik medyczny, komunikacja werbalna i niewerbalna, piktogramy

Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym (nie chorobą!), które charakteryzuje się typowymi zaburzeniami relacji społecznych, deficytami w komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz stereotypowymi i powtarzającymi się wzorcami zachowań. W Polsce żyje około 300 000 osób z różnymi rodzajami autyzmu (1).

W praktyce wyróżnia się grupę całościowych zaburzeń rozwoju obejmujących: autyzm, autyzm atypowy, zespół Retta (który najbardziej odbiega od pozostałych zaburzeń), dziecięce zaburzenie dezintegracyjne, zaburzenia hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchami stereotypowymi, zespół Aspergera oraz całościowe zaburzenia rozwojowe nieokreślone. Na co dzień, ze względu na kliniczne wyróżnienie kilku jednostek, stosowane jest pojęcie ogólne, całościowe – „zaburzenia ze spektrum autyzmu” (2).

Autyzm pozostaje nadal jednym z zaburzeń, które są definiowane jedynie na podstawie obserwowanych objawów, a często jeden objaw może wskazywać na różne schorzenia, które wymagają różnego rodzaju oddziaływania i podejścia (3).