Mechanizmy termogenezy i utraty ciepła. Postępowanie z pacjentem urazowym w przypadku narażenia na wychłodzenie

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia hipotermii pourazowej w fazie przedszpitalnej możemy zaliczyć zbyt niską temperaturę podawanych pacjentom płynów infuzyjnych oraz wnętrza karetki (7). Do wystąpienia hipotermii predysponują również: niska temperatura powietrza, niski poziom świadomości ofiary oraz mokry pacjent, który wymaga rozebrania w suchym i ciepłym środowisku, osuszenia i termoizolacji (8). Jeżeli nie ma możliwości usunięcia mokrych ubrań i osuszenia poszkodowanego, należy zastosować izolację ograniczającą parowanie (1).

Zaburzenia świadomości poszkodowanego z urazem mogą wynikać zarówno z rozwoju hipotermii, jak i bezpośredniego działania urazu, co utrudnia diagnostykę na miejscu zdarzenia. Leki stosowane w RSI (rapid sequence intubation), jak również stosowane przez pacjentów środki odurzające mogą hamować termogenezę drżeniową. Podaż anestetyków dożylnych dodatkowo wpływa na obniżenie temperatury rdzenia poprzez redystrybucję ciepła do obwodowych części ciała.

Podsumowując, hipotermia u pacjentów urazowych zwiększa częstość powikłań, powoduje koagulopatię i utrudnia diagnostykę. Pacjenci urazowi dużo łatwiej rozwijają hipotermię ze względu na często dłuższe przebywanie w środowisku zewnętrznym, unieruchomienie i działania personelu medycznego (w tym podaż zimnych płynów lub leków sedujących) oraz rozwijający się wstrząs i zahamowanie naturalnych mechanizmów obronnych przed wychłodzeniem.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, że hipotermia stanowi niezależny czynnik ryzyka śmiertelności u ofiar urazów (9), postępowanie na miejscu zdarzenia musi obejmować ochronę pacjenta przed wychłodzeniem oraz, w przypadku wystąpienia hipotermii, wstępne ogrzewanie.