Obrzęk mózgu – pacjent ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym

Obrzęk mózgu

Obrzęk mózgu definiowany jest jako nadmierne gromadzenie płynu w przestrzeni śródmiąższowej mózgu (3). Zależnie od pierwotnej przyczyny uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) może mieć podłoże cytotoksyczne (obrzęk komórek), naczyniopochodne (uszkodzenie bariery krew − mózg), osmotyczne lub wynikać z podwyższonego ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego i jego przesiąkania (3). Najczęściej mamy do czynienia ze współistnieniem kilku patomechanizmów u jednego pacjenta. Obrzęk mózgu może rozwinąć się w wyniku:

• zatrzymania krążenia,
• urazu czaszkowo-mózgowego,
• udaru mózgu,
• krwotoku podpajęczynówkowego,
• przełomu nadciśnieniowego,
• zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych,
• stanu padaczkowego,
• choroby nowotworowej,
• hiponatremii,
• zatrucia.

Pierwotne uszkodzenie mózgu, które dokonało się w OUN dorosłego pacjenta, jest nieodwracalne. Celem leczenia jest zatem zapobieganie wtórnemu uszkodzeniu mózgu. Może ono być spowodowane hipo- i hiperoksją, hipo- i hipertensją, hipo- lub hiperkarbią, hipo- lub hiperglikemią, niedokrwistością i gorączką. Zbyt późna identyfikacja tych zaburzeń (tj. już po przyjęciu na OIT/na neurochirurgiczny blok operacyjny) może uniemożliwić przywrócenie właściwego funkcjonowania mózgu pomimo uzyskania normalizacji parametrów życiowych (zjawisko „no-reflow”) (4). 

Obrzęk mózgu - ułożenie pacjenta

Ciśnienie perfuzji mózgowej (CPP, cerebral perfusion pressure) stanowi różnicę pomiędzy średnim ciśnieniem tętniczym (MAP,