Obrzęk mózgu – pacjent ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym

Optymalizacja łóżek szpitalnych

Nowoczesne łóżka szpitalne posiadają (na wyświetlaczu elektronicznym) funkcję precyzyjnej regulacji kąta uniesienia wezgłowia, ułatwiając ustalenie docelowej pozycji, która nie powinna przekraczać 30°. Jednak brak wyświetlacza nigdy nie może być argumentem, aby nie wdrażać tej procedury. 

Niedocenienie przez personel zalet wynikających z uniesienia głowy i tułowia u pacjenta, u którego wystąpił obrzęk mózgu oraz lekceważenie skutków ułożenia pacjenta w pozycji płaskiej, np. na czas zabiegów pielęgnacyjnych, może zaprzepaścić szanse chorego na powrót do zdrowia, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na ten element opieki. Podobnie katastrofalne w skutkach może być transportowanie takiego chorego bez elewacji wezgłowia. Na ułożenie pacjenta trzeba również zwracać uwagę podczas wykonywania badań obrazowych oraz minimalizować czas ich trwania. Utrudnienie odpływu krwi z głowy może wynikać również z ucisku bandaża lub urządzeń służących do stabilizacji rurki intubacyjnej.

Uniesienie wezgłowia łóżka jest jednocześnie elementem zapobiegania zapaleniom płuc związanym z utratą odruchu kaszlowego i połykowego (zachłystowe zapalenie płuc) oraz z wentylacją mechaniczną (VAP, ventilator-associated pneumonia), co jest problemem o złożonej etiologii (9).

Obrzęk mózgu a kołnierz ortopedyczny

Jeśli pacjent wymaga ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego, należy unikać stosowania kołnierza szyjnego, który wywiera ucisk na szyjne naczynia żylne, powodując wzrost ICP. Pacjentowi z podejrzeniem obrzęku mózgu należy usunąć kołnierz szyjny najszybciej jak to możliwe. Głowę należy stabilizować wtedy innymi dostępnymi sposobami, które nie ograniczają spływu krwi do prawego przedsionka (podwyższając CVP). Mobbs R.J. i wsp. jednoznacznie potwierdzili, że nieprawidłowe użycie kołnierza szyjnego u pacjentów z urazami czaszkowo-mózgowymi może zwiększać ICP średnio o 5 mmHg (10). Niekontrolowany wzrost ICP > 20 mmHg w tej grupie chorych zwiększa śmiertelność o ponad 30% (11).