Ocena stanu jamy ustnej jako element badania fizykalnego w praktyce ratownika medycznego

Podsumowanie i wnioski

Stan jamy ustnej ma wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Patologiczny obraz struktur zlokalizowanych w obrębie jamy ustnej może przyczyniać się do rozwoju chorób ogólnoustrojowych bądź zaostrzać objawy istniejących chorób przewlekłych.

Wykonanie oceny stanu jamy ustnej przez ratownika medycznego pozwala na uzyskanie ważnych informacji odnośnie stanu zdrowia pacjenta. Szczególnie istotne jest zaobserwowanie nieprawidłowości w obrębie dróg oddechowych i pokarmowych oraz przebiegających w tym obszarze dużych naczyń krwionośnych. Ocena stanu jamy ustnej nie tylko pozwala na ocenę drożności dróg oddechowych oraz stanu nawodnienia pacjenta, ale jest także pomocna w diagnostyce wielu jednostek chorobowych o podłożu metabolicznym, kardiologicznym czy hormonalnym. W pracy zwrócono uwagę na patologiczne zmiany dziąseł oraz błony śluzowej jamy ustnej, między innymi w przebiegu niedoczynności tarczycy czy cukrzycy.

Okazuje się, że wykonanie badania fizykalnego jamy ustnej u kobiety w ciąży pozwala na wykrycie niebezpiecznych zmian zagrażających ciąży oraz zdrowiu matki i dziecka. Ocena stanu jamy ustnej wykonywana przez ratownika medycznego może stanowić również element profilaktyki przeciwnowotworowej poprzez wczesne wykrycie stanów przedrakowych, takich jak częsta kandydoza, liszaj płaski Wilsona bądź leukoplakia. 

W pracy omówiono charakterystyczne objawy przedmiotowe oraz podmiotowe występujące w przebiegu chorób zakaźnych, które wymagają zastosowania dodatkowych środków ochrony osobistej oraz zachowania wyższego stopnia bezpieczeństwa przez Zespoły Ratownictwa Medycznego. Zapach wydobywający się z ust pacjenta oraz ocena barwy błony śluzowej jamy ustnej pozwalają na stwierdzenie obecności substancji toksycznej, niebezpiecznej zarówno dla pacjenta, jak i ratownika medycznego. Wykonanie oceny struktury oraz zabarwienia języka wraz z przeprowadzeniem pogłębionego wywiadu może nakierować ratownika medycznego na podejrzenie u pacjenta choroby przenoszonej drogą płciową.