Osłuchiwanie klatki piersiowej jako element badania oddechu – wskazówki dla ZRM

Fizjologia oraz patofizjologia

Ruch
powietrza w drogach oddechowych powoduje wibracje i turbulencje,
skutkując powstaniem dźwięków określanych mianem „dźwięków oddechowych”
lub „szmerów oddechowych”. Ich charakter oraz końcowy efekt zmienia się
wraz z przepływem powietrza przez różnej wielkości i powierzchnie dróg
oddechowych. Im niższe ich partie, tym odgłosy stają się coraz słabsze.
Większość z nich, docierając do ściany klatki piersiowej, posiada niską
częstotliwość, dlatego najlepiej słyszalne są przez lejek stetoskopu.
Znowu do lokalizacji dźwięków o wysokim tonie należy użyć membrany (3,
4, 5).

Główny podział i charakterystyka szmerów oddechowych:

• podstawowe szmery oddechowe,
• dodatkowe szmery oddechowe,
• dźwięki wywodzące się z dróg oddechowych w czasie mowy i szeptu.

Wśród szmerów podstawowych rozróżniamy:

• szmer
  pęcherzykowy: słyszalny prawie nad całymi płucami, daje obraz
  wentylacji pęcherzyków w miejscu osłuchiwania. Przypomina brzmienie
  litery „f”, przy tym jest miękki i niski. Posiada dłuższą słyszalność w
  czasie fazy wdechu, a im bliżej jego szczytu, tym staje się coraz
  głośniejszy. W trakcie wydechu jest słyszalny tylko w jego początkowym
  momencie, mimo że wydech fizjologicznie jest dłuższy od wdechu w
  stosunku 1:3 – 2:3 (2),
• szmer oskrzelowy: posiada szeroki zakres
  częstotliwości, przypomina brzmienie litery „ch”, jest głośny i
  najczęściej wysoki. Prawidłowy czas jego trwania jest dłuższy w czasie
  wydechu aniżeli wdechu. Słyszalny powinien być nad tchawicą oraz dużymi
  oskrzelami,
• szmer oskrzelowo-pęcherzykowy: manifestuje przepływ powietrza w oskrzelach płatowych i segmentowych (3, 4, 5).