Pacjent z dysfunkcją słuchu – wyzwanie komunikacyjne dla ratownika medycznego

Język migowy a osoby z dysfunkcją

Osoby z dysfunkcją słuchu w Polsce komunikują się za pomocą polskiego języka migowego – PJM, który należy do języków wizualno-przestrzennych. Znaki migowe pełnią funkcję środka przekazu informacji. Znaczącą rolę odgrywają również mimika twarzy oraz przestrzeń wokół rozmówcy (4). Według danych podawanych przez Polski Związek Głuchych posługuje się nim około 100 tysięcy osób (5), z kolei stowarzyszenia działające na rzecz osób z dysfunkcją słuchu szacują liczbę jego użytkowników pomiędzy 300 a 400 tysięcy (6). Rozbieżności te wynikają między innymi z braku jednoznacznej klasyfikacji polskiego języka migowego jako języka urzędowego. Ponadto dość duża liczba osób głuchych w dalszym ciągu posługuje się Systemem Języka Migowego – SJM (System Języka Migowego jest dosłownym odzwierciedleniem fonicznego języka polskiego, posiada końcówki fleksyjne, przez co uchodzi za sztuczną formę komunikacji; jest bardzo często nauczany na kierunkach medycznych), co również utrudnia dokładne oszacowanie użytkowników PJM-u. Osoby z dysfunkcją słuchu bardzo często korzystają z aparatów słuchowych lub są zaimplantowane, co znacznie ułatwia komunikację, a nawet niweluje jej bariery. Jednakże należy pamiętać, iż w procesie diagnostycznym nie zawsze pacjent może korzystać z urządzeń wspomagających słyszenie. W postępowaniu przedszpitalnym dość powszechną praktyką jest komunikacja za pomocą „kartki i długopisu”, lecz należy pamiętać, że język polski (foniczny) swoją gramatyką, interpunkcją i składnią zdań znacznie odbiega od polskiego języka migowego. Dlatego informacje przekazane w sposób pisany mogą nie być poprawnie zrozumiane przez pacjenta.

Jak zwracać się do pacjenta z dysfunkcją słuchu?