Płynoterapia nie zawsze dobra… Czyli błędy i pułapki w leczeniu płynami

Płyny nie leczą hipotensji! Hipotensję leczy znalezienie oraz leczenie jej przyczyny!

Kiedy przyczyną hipotensji jest hipowolemia, śmiało należy wdrożyć płynoterapię. Jeśli jednak za hipotensją stoi np. niewydolność krążenia spowodowana migotaniem przedsionków – leczyć należy najpierw przyczynę hipowolemii, czyli zaburzenie rytmu serca. Tym bardziej, że efekt hemodynamiczny podaży krystaloidów utrzymuje się do ok. godziny. Po tym czasie w naczyniach pozostaje ok. 15-20% płynu, reszta zaś przechodzi do tkanek, dlatego niebezpieczna jest podaż płynów w przypadku obrzęku mózgu czy, jak w powyższym przykładzie, płuc. Czy do tematu płynoterapii można podejść schematycznie w przypadkach, gdy wytyczne mówią o ich zastosowaniu? Stare polskie przysłowie mówi: „pewność niepewna” – stwierdzenie to odnajduje się również w medycynie ratunkowej. W przypadku sepsy ratunkiem bywa obfita płynoterapia, jednak i tu znajdziemy pułapkę! Jeżeli sepsie towarzyszy ciężka niewydolność serca, nerek, uszkodzenie i obrzęk mózgu czy płuc, płynoterapię stosujemy niesamowicie ostrożnie, monitorując uważnie parametry życiowe pacjenta.

Krystaloidy czy koloidy – co lepsze?

Wybór w tej kwestii jest dość prosty. Prym w porównaniu (szczególnie w medycynie ratunkowej) wiodą oczywiście krystaloidy. Powód jest jasny – krystaloidy nie wywołują powikłań, które to z kolei niesie ze sobą korzystanie z koloidów. Co jednak z popularnym stwierdzeniem mówiącym o tym, że koloidy są lepsze we wstrząsie, bo dłużej krążą w naczyniach? Jest to mit. Do niedawna uznawano koloidy za płyny, które w przeciwieństwie do krystaloidów na długo pozostają w naczyniach krwionośnych, przez co są skutecznym narzędziem w walce z hipowolemią. Nic bardziej mylnego. Badania wykazały, że koloidy nie mają przewagi nad krystaloidami w kontekście efektu hemodynamicznego.