Praktyczne stosowanie amin presyjnych u chorych w stanach nagłych

Aminy katecholowe – zalecenia do stosowania

W wytycznych, jak i w literaturze aminy zalecane są w chorobach układu krążenia, począwszy od bradykardii przez hipotonię, aż do NZK. W leczeniu wstępnym zawału z towarzyszącą mu hipotonią bez wstrząsu kardiogennego (ciśnienie skurczowe 70-100 mmHg) i w zawale prawej komory serca można zastosować dobutaminę. Przy obecnych cechach wstrząsu kardiogennego z hipotonią zaleca się podaż dopaminy. Połączenie dopaminy z dobutaminą (dawki po 7,5 µg/kg/min) jest równie skuteczne jak podanie pojedynczego środka w dawce ok. 15 µg/kg/min. W sytuacji, w której obie aminy są nieskuteczne w leczeniu hipotonii, kolejną aminą, którą można dołączyć, jest noradrenalina. Zastosowanie adrenaliny może spowodować powiększenie obszaru niedokrwienia serca i pogłębić kwasicę metaboliczną. W zaostrzeniu przewlekłej niewydolności krążenia terapia inotropami ma obniżyć ciśnienie końcowo rozkurczowe serca i zwiększyć diurezę pacjenta. W tej sytuacji aminy nie są zalecane rutynowo, gdyż pogarszają wyniki leczenia i zwiększają śmiertelność, jednak w sytuacji krytycznej można posłużyć się dobutaminą. W zagrażających życiu bradyarytmiach leki dodatnie inotropowo, batmotropowo i chronotropowo, jak dopamina czy dobutamina, pozwalają na utrzymanie optymalnego rytmu serca do czasu założenia elektrody endokawitarnej. W RKO aminą katecholową z wyboru pozostaje adrenalina.

Według producentów leków wazopresyjnych zalecane jest podawanie ich we wlewach dożylnych do dużych naczyń centralnych. Podanie tej grupy leków przez wkłucie centralne zmniejsza prawdopodobieństwo wynaczynienia, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia martwicy tkanek w miejscu podania leku. Martwica wynika z właściwości obkurczających naczynia krwionośne. W sytuacji dostania się leków wazopresyjnych poza naczynie można zmniejszyć ryzyko martwicy poprzez podanie fentolaminy w obszar wynaczynienia. Fentolaminę podaje się w postaci roztworu: 5-10 mg leku do 15 ml 0,9-proc. NaCl. Do ostrzyknięcia należy posłużyć się cienką igłą do wstrzyknięć podskórnych. Fentolamina, będąca lekiem z wyboru w sytuacji dostania się leku poza naczynia, jest jednak niedostępna w Polsce, możliwy jest tylko import docelowy leku. Mechanizm działania leku wynika z jego właściwości alfa-adrenolitycznych.