Odbarczanie odmy prężnej

Będę wdzięczna za rozwianie wątpliwości dotyczących odbarczania odmy prężnej. Otóż niedawno na zajęciach praktycznych z medycznych czynności ratunkowych prowadząca przekazała nam informację, że aktualnie powinno się odbarczać odmę albo w 2 lub 3 p.m.ż. w linii środkowo-obojczykowej, albo w 3 lub 4 p.m.ż w linii przednio-pachowej. Chciałabym uzyskać potwierdzenie lub zaprzeczenie, jako że na jednym z profili o tematyce ratownictwa medycznego ta informacja została podważona.

Zdaniem eksperta

Redakcja

Kwestia odbarczenia odmy prężnej pojawiła się w najnowszym numerze czasopisma „Na ratunek”. Autorzy artykułu zalecają odbarczyć odmę
prężną, jeżeli poszkodowany ma rozległy uraz tułowia lub uraz spowodowany wybuchem oraz występuje u niego jeden lub więcej następujących objawów:
• ciężka lub postępująca niewydolność oddechowa,
• znaczne lub postępujące przyspieszenie oddechu,
• brak lub znaczne ściszenie szmeru pęcherzykowego po jednej stronie klatki piersiowej,
• poziom saturacji sprawdzany pulsoksymetrem wskazuje wysycenie hemoglobiny tlenem < 90%,
• wstrząs (6).
Odbarczyć odmę poprzez nakłucie klatki piersiowej po stronie wystąpienia rany igłą/kaniulą w rozmiarze 14 G lub 10 G o długości 7-8 cm w V przestrzeni międzyżebrowej w linii pachowej
przedniej albo w II przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo-obojczykowej po wcześniejszym odkażeniu miejsca nakłucia. Ponadto autorzy dokładnie omawiają zasady postępowania w przypadku odmy prężnej jak również jej objawy oraz definicję. Warto przytoczyć tutaj opis przypadku, na który powołują się autorzy:
„Zespół ratownictwa medycznego (dwóch ratowników medycznych) o godz. 10.00 wezwano
w kodzie I do 33-letniego mężczyzny. Powodem wezwania był postrzał, który miał miejsce na strzelnicy miejskiej. Czas dojazdu wyniósł 7 minut. Po dotarciu na miejsce zdarzenia oraz bezpiecznym zaparkowaniu ambulansu ratownicy określili miejsce podjęcia interwencji medycznej jako bezpieczne. W budynku znajdowali się postrzelony mężczyzna oraz instruktor, który zabezpieczył broń palną osoby poszkodowanej. Ze wstępnego wywiadu wynikało, że poszkodowany został postrzelony z bliskiej odległości w okolicę klatki piersiowej z broni krótkiej
(Walther P99) podczas treningu bezstrzałowego przez instruktora strzelań, który nie zachował
środków ostrożności (nie sprawdził broni przed oddaniem strzału w kierunku człowieka). Poszkodowanemu została udzielona pierwsza pomoc przez świadków zdarzenia w postaci założenia opatrunku okluzyjnego na ranę wlotową i wylotową. Osoba poszkodowana była przytomna, zorientowana w czasie i przestrzeni, leżała na plecach z bólem w skali NRS 10 pkt, trzymała się
za klatkę piersiową z widocznymi obrażeniami. Poszkodowany negował alergie, nie
przyjmował leków na stałe, dotychczas nieleczony, ostatni posiłek spożywał około 6.30.
Ratownicy medyczni z uwagi na mechanizm urazu wykonali badanie poszkodowanego
według protokołu MARCHE:
• M (masywne krwawienia) – nie zauważono masywnego krwawienia,
• A (drożność dróg oddechowych) – zastosowano rurkę nosowo-gardłową (w pełni
zaakceptowana), odessano krew z górnych dróg oddechowych,
• R (oddychanie) – rana wlotowa po lewej stronie klatki piersiowej na wysokości
V międzyżebrza; rana wylotowa zlokalizowana pod łopatką. Obie rany zostały
zabezpieczone opatrunkiem wentylowym. Poszkodowany z wyraźnym wysiłkiem
oddechowym, liczba oddechów: 25/min. Osłuchowo: po lewej stronie zniesiony
szmer pęcherzykowy, opukowo odgłos bębenkowy po lewej stronie klatki piersiowej. Saturacja 85%, stopniowo spadała do wartości 70%. Podjęto decyzję o odbarczeniu odmy prężnej po lewej strony klatki piersiowej w II przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo obojczykowej nad
trzecim żebrem za pomocą dedykowanej igły. Po wykonanym zabiegu (syk powietrza oraz wydobywająca się krew z kaniuli), zastosowano tlenoterapię bierną z użyciem maski bezzwrotnej z rezerwuarem, saturacja wzrosła do poziomu 95%,
• C (krążenie) – w szybkim badaniu urazowym bez krwawienia z ran, tętno: 130/ min, miarowe, wyczuwalne na tętnicy szyjnej, niewyczuwalne na tętnicy promieniowej; tony serca stłumione, ciśnienie tętnicze 85/50 mmHg, skóra chłodna, wilgotna, blada; nawrót kapilarny niemożliw do zbadania. Założono dwa wkłucia: 14 G na kończynie prawej i 17 G – żyła szyjna zewnętrzna,
• H (hipotermia) – poszkodowanego zabezpieczono folią NRC, użyto odzieży
poszkodowanego (kurtka, polary), odizolowano
od podłoża,
• E (pozostałe czynności) – AVPU – A, GCS – 15 punktów; źrenice równe, prawidłowo reagujące na światło, glikemia 120 mg%, temp 36°C. Sklepienie czaszki bez odłamów kostnych, nie zauważono krwiaków w obrębie twarzoczaszki, dynamiczne krwawienie z rurki N-G – odessano treść przez rurkę bez jej wyjmowania, rana przelotowa klatki piersiowej, bolesność palpacyjna po lewej stronie, wyczuwalne trzeszczenia odłamów kostnych po lewej stronie; jama brzuszna – prawidłowo wysklepiona, bez objawów otrzewnowych, perystaltyka zachowana; miednica – stabilna; kończyny dolne i górne bez zmian, plecy – bolesność palpacyjna po lewej stronie z widoczną raną wylotową (zabezpieczono opatrunkiem wentylowym). Poszkodowanego przełożono na deskę ortopedyczną. Zastosowano farmakoterapię przeciwbólową w postaci podaży
fentanylu – 1 amp. 0,1 mg (NRS – 2). Ponadto zastosowano wlew dożylny 500 ml 0,9-proc. NaCl. Oceniono ponownie ABC, zamonitorowano i przygotowano poszkodowanego do transportu. Po konsultacji z dyspozytorem ustalono przekazanie pacjenta do Centrum Urazowego Specjalistycznego Szpitala Klinicznego oddalonego 10 km od miejsca zdarzenia. W trakcie transportu poszkodowany przytomny w kontakcie logicznym. A – drożne, niezagrożone. B – 20 oddechów/min., osłuchowo bez zmian, sat. 94%. C – HR – 120/min, BP – 100/60 mmHg.
Poszkodowany (zaraportowany zgodnie z ATMIST) trafił do Centrum Urazowego.
W chwili przyjęcia pacjent przytomny, w logicznym kontakcie, wydolny krążeniowo, granicznie wydolny oddechowo, zgłaszający duszność i ból w obrębie klatki piersiowej. Rana wlotowa i wylotowa lekko krwawiące. Na podstawie badania przedmiotowego oraz punkcji jamy opłucnej chory został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego (torakotomia) w trybie nagłym. W trakcie zabiegu stwierdzono: krwiaka opłucnej (ok. 2 l), uszkodzenie płata dolnego (S6) i górnego (S 4, 5), rozerwanie osierdzia wraz z przebiegającym w miejscu uszkodzenia nerwem przeponowym, krwiaka osierdzia, uszkodzenie mięśnia komory lewej serca, zniszczenie i wyłamanie części żebra VI w odcinku przednim w okolicy rany wlotowej i żeber VIII, IX w odcinku tylnym w okolicy rany wylotowej. Uszkodzenie płuca zaopatrzono szwem ręcznym w obrębie płata dolnego, a zniszczoną część płata górnego resekowano. Rozerwanie osierdzia częściowo zaszyto, pozostawiając okno dla umożliwienia ewakuacji ewentualnego wysięku. Zniszczone fragmenty żeber usunięto, rany wlotową i wylotową oczyszczono i zaszyto, pozostawiając drenaż. Założono dwa dreny do jamy opłucnej lewej. Po zabiegu operacyjnym chory pozostawał w stanie dobrym, wydolny krążeniowo i oddechowo z utrzymującą się tachykardią. Po miesiącu wykonano kontrolne EKG.”
Polecamy również zapoznanie się z powyższym artykułem pod adresem:https://ratownicy24.pl/odma-prezna-jako-stan-bezposredniego-zagrozenia-zycia-w-praktyce-ratownika-medycznego/