Sepsa i wstrząs septyczny – postępowanie przedszpitalne

Sepsa - epidemiologia

W Polsce oraz na świecie sepsa i wstrząs septyczny stanowią znaczący odsetek stanów nagłych. W badaniach przeprowadzonych w latach 2012-2013 w naszym kraju stwierdzono, że 25% pacjentów na OIT było leczonych z powodu sepsy. U 43% chorych zaobserwowano objawy wstrząsu septycznego. Przeżywalność pacjentów we wstrząsie septycznym jest dramatycznie niska i wynosi od 20 do 60%. Jednak w USA obserwuje się zmniejszenie śmiertelności do 30-45%. Spowodowane jest to upowszechnieniem wczesnej diagnostyki i szybkiego wdrażania leczenia nakierowanego na cele, zgodnie z wprowadzonymi pakietami septycznymi (4).

Sepsa jest główną przyczyną śmierci z powodu infekcji, zwłaszcza gdy nie jest rozpoznana, przez co jest niewłaściwie leczona (2). Należy zdawać sobie sprawę, że nieleczona lub niewłaściwie leczona sepsa zabija.

Sepsa - patofizjologia

Sepsa i wstrząs septyczny występują w każdej grupie wiekowej. U dorosłych pacjentów ryzyko sepsy i wstrząsu zwiększa się po 60. roku życia. Przyczyną są najczęściej zakażenia bakteryjne dróg oddechowych i zakażenia wewnątrzbrzuszne. Jednak także zakażenia krwi, ran operacyjnych, układu moczowego czy ośrodkowego układu nerwowego są równie ważne w etiologii sepsy i wstrząsu septycznego. W Polsce za rozwój sepsy odpowiedzialne są przede wszystkim bakterie Gram-ujemne. Znaczącą rolę odgrywają też patogeny Gram-dodatnie, grzyby i wirusy (4).

Definicja

Sepsa jest złożoną, źle kontrolowaną, wielokierunkową reakcją organizmu na czynnik zewnętrzny, jakim jest wtargnięcie patogenu, która dodatkowo może być wzmocniona przez czynniki endogenne. Dotychczas sepsę rozpoznawano w oparciu o stwierdzenie lub podejrzenie zakażenia oraz obecność co najmniej dwóch