Specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego CBRNEmed. Koncepcja, możliwości, spodziewane korzyści

Możliwość wykorzystania materiałów niebezpiecznych pochodzenia chemicznego (C), biologicznego (B), radiacyjnego/nuklearnego (R/N) w celach terrorystycznych i w czasie konfliktów zbrojnych to aktualnie jedno z największych zagrożeń cywilizacyjnych. Współcześnie system ratownictwa medycznego nie jest odpowiednio przygotowany na tego typu zagrożenia. Celem realizowanego w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum (ZMKiPD UJCM) projektu „Wzmocnienie bezpieczeństwa w zakresie CBRNE – koordynacja i standaryzacja” („Strengthening CBRNE safety and security – Coordination and Standardization”), finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 w ramach Programu „Sprawy wewnętrzne”, jest zmiana istniejącej sytuacji w Polsce. W publikacji przedstawiona została wypracowana na potrzeby projektu koncepcja specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego CBRNEmed, mających uzupełnić lukę w systemie ratownictwa medycznego w procesie ratowania i leczenia ofiar zdarzeń CBRNE. Autorzy omówili przyszłą rolę i zadania zespołów CBRNEmed w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne, ich organizację, wyposażenie i zasady współdziałania z pododdziałami wojska i policji bezpośrednio zaangażowanymi w likwidację skutków użycia materiałów niebezpiecznych. Przedstawiono korzyści dla systemu ochrony zdrowia, płynące z funkcjonowania specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego CBRNEmed w obszarze wzmocnienia potencjału diagnostycznego i leczniczego placówek szpitalnych.

Słowa kluczowe
zagrożenia CBRNE, zarządzanie CBRNE, środki ochrony indywidualnej

Zagrożenie ze strony materiałów niebezpiecznych to w chwili obecnej jeden z najpoważniejszych problemów cywilizacyjnych (1). Z jednej strony, występują zagrożenia związane z zanieczyszczeniem środowiska pyłami (smog) i odpadami przemysłowymi, potęgowane anomaliami pogodowymi. Huraganowe wiatry, burze, przestrzenne pożary i ulewne deszcze stają się przyczyną zniszczeń, których konsekwencją są skażenia znacznego obszaru, powstałe w wyniku uwolnienia niebezpiecznych dla zdrowia materiałów. Awaria elektrowni atomowej, podobna do tych w Czarnobylu czy Fukushimie, może być przyczyną uwolnienia do atmosfery materiałów radioaktywnych i skażenia znacznych obszarów. Pojawiające się w środowisku człowieka nowe patogeny mogą stać się przyczyną kolejnej pandemii, znacznie groźniejszej w skutkach niż COVID-19 (2).