SPIKES jako algorytm przekazywania złych informacji

SPIKES - co jest najważniejsze?

W poniższym artykule przedstawione zostaną pokrótce procedury, które ułatwiają uporządkowanie rozmowy z bliskimi w najtrudniejszych sytuacjach. Przedstawione zostaną również wyniki badania ankietowego dotyczącego między innymi wiedzy ratowników medycznych w zakresie znajomości procedury.

Dobrze przygotowani lekarz, ratownik medyczny czy pielęgniarka systemu muszą posiadać nie tylko wiedzę i umiejętności ratownicze, ale i – niezależnie od tego – kompetencje osobowościowe do budowania relacji z pacjentem i jego bliskimi. Złe informacje zawsze można przekazać lepiej, bardziej po ludzku.

Najskuteczniejszym i sprawdzonym sposobem porozumiewania się jest komunikacja otwarta, czytelna, prosta, dopasowana do osoby, z którą rozmawiamy. Im lepiej znamy odbiorcę przekazu, kontekst sytuacyjny, tym trafniej możemy dobrać słowa, które ułatwiają właściwą interpretację przekazu. Należy pamiętać, że komunikaty niewerbalne (gesty, mimika, ton głosu) mają również bardzo duże znaczenie. Pacjenci i ich bliscy zawsze w większym stopniu „słuchają” tego, co „mówimy niewerbalnie”, niż tego, co chcemy wyrazić słowami (2).

Ponadto okoliczności towarzyszące nagłym zdarzeniom mogą w znacznym stopniu zakłócać odbiór przekazu. Trudnym zadaniem może okazać się nawiązanie pierwszego kontaktu, zwłaszcza w sytuacji, gdy szok psychologiczny, niedowierzanie i ostra reakcja na stres dezorganizują procesy poznawcze (uwagę, pamięć, rozwiązywanie problemów) poszkodowanego. Wpływają one na jego procesy wolicjonalne i emocjonalne oraz dezorganizują jego zachowanie. W takiej sytuacji przekazywane informacje powinny być zredukowane do minimum,