Stany nagłe w ginekologii i położnictwie w praktyce ZRM. Część II: Farmakoterapia u kobiety ciężarnej

Farmakokinetyka u płodu przebiega inaczej niż w organizmie matki. Wynika to głównie z niższego poziomu pH krwi płodu i płynu owodniowego. Niedojrzałość wątroby, a tym samym niedostateczna aktywność enzymów, powoduje upośledzenie transformacji leków. Leki wydalane są przez płód do płynu owodniowego lub do krążenia matczynego. Paradoksalnie wydalanie leków do płynu owodniowego powoduje, iż płód je ponownie absorbuje (poprzez skórę oraz płuca), co powoduje przedłużenie ich działania (1, 3, 4, 7).

Do klasyfikowania substancji leczniczych pod kątem ryzyka szkodliwego działania na płód używa się klasyfikacji według Amerykańskiej Agencji ds. Leków i Produktów Spożywczych (FDA, Food and Drug Administration). Zgodnie z zaleceniami FDA wszystkie środki lecznicze można podzielić na pięć podstawowych kategorii (1, 2, 5):

• A – badania z grupą kontrolną nie wykazały istnienia ryzyka dla płodu, możliwość uszkodzenia płodu wydaje się znikoma, czyli dobrze przeprowadzone badania kliniczno-kontrolne u ciężarnych nie wykazały ryzyka dla płodu w żadnym trymestrze ciąży;
• B – badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi. Inaczej mówiąc, badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla płodu, lecz nie potwierdzono tego u kobiet. Leki te są względnie bezpieczne w okresie ciąży. Szansa na uszkodzenie płodu jest nikła, ale możliwa;