Szybkie szacowanie ryzyka popełnienia samobójstwa

Bardzo niekorzystnym prognostycznie czynnikiem są wcześniejsze próby samobójcze, podejmowane aktualnie lub w przeszłości. W analizie Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego ryzyko samobójstwa w ciągu życia wśród chorych z zaburzeniami depresyjnymi szacowane było na 14,6%, a wśród osób z próbami samobójczymi w wywiadzie sięgało aż 27,5% (4). Stan po aktualnej próbie samobójczej jest silnym indykatorem kolejnej próby w najbliższej przyszłości, w związku z czym zawsze wskazana jest konsultacja lekarza psychiatry.

Jak pytać o myśli samobójcze?

Personel medyczny często boi się zadawania pytań o myśli samobójcze, ale również rozmowy na temat umierania. Czasami są to obawy, że wyrażenie na głos myśli przez chorego ugruntuje jego samobójcze zamiary, czasami wynika to z własnych doświadczeń i przemyśleń lub własnego poczucia bezradności w obliczu poczucia beznadziei pacjenta. Tymczasem jest to rozmowa ważna, wymaga obustronnego przygotowania do niej, jak również „przygotowania gruntu”, czyli wcześniejszego nawiązania relacji.

Podczas rozmowy o myślach samobójczych ważne jest rozróżnienie pomiędzy myślami rezygnacyjnymi („Życie nie ma sensu, nic dobrego już mnie nie czeka.”, „Lepiej byłoby, gdybym już nie żył.”, „Gdyby zdarzyło się, że nagle bym umarł, nie byłoby mi żal.”) a tendencjami samobójczymi („Nie chcę żyć. Sam z tym skończę. Chcę się zabić.”). Staranne zebranie wywiadu ułatwia właściwą ocenę ryzyka dokonania samobójstwa, jak również prognozę stopnia śmiertelności rozważanej metody (Chce się zastrzelić? Powiesić? Gromadzi mało szkodliwe tabletki? Myśli o powierzchownych nacięciach żyletką?).