Zagrażający przełom nadnerczowy u pacjenta po przezklinowej resekcji z powodu makrogruczolaka przysadki bez włączonej substytucji hormonalnej

Przełom nadnerczowy

Przełom nadnerczowy jest ciężkim, zagrażającym życiu powikłaniem niedoczynności kory nadnerczy. Jego istotę stanowi zaburzenie homeostazy wynikające z braku możliwości kompensacyjnych organizmu w okresie zwiększonego zapotrzebowania na nadnerczowe hormony steroidowe przy niedostatecznej podaży hormonów egzogennych. Najczęściej czynnikami spustowymi są ostra infekcja żołądkowo-jelitowa oraz inne stany przebiegające z gorączką (60-70%). Przełom nadnerczowy stanowi jedną z przyczyn zwiększonej zachorowalności i śmiertelności wśród chorych z niedomogą nadnerczy. Jego występowanie w tej populacji szacuje się na około 5-10 przypadków na 100 osób rocznie. Grupą bardziej narażoną są pacjenci z niedoczynnością pierwotną (2, 4).

Niewydolność nadnerczy nie należy do chorób częstych. W związku z tym wielu lekarzy nie jest zaznajomionych z jej objawami oraz metodami leczenia. Może to skutkować krytycznym opóźnieniem we wdrożeniu właściwej terapii. Nierozpoznany przełom nadnerczowy może prowadzić do zgonu. Jego właściwe zdiagnozowanie często utrudnia fakt, że poprzedzony jest często długotrwałym okresem niespecyficznych objawów przepowiadających. Mogą one zostać błędnie zinterpretowanych jako symptomy infekcji: utratą apetytu i nudnościami, uczuciem rozbicia i bólami mięśni (2, 5). Odchylenia w badaniach laboratoryjnych charakterystyczne dla przełomu nadnerczowego to: hiponatremia, hiperkalemia, hipoglikemia (zwłaszcza u dzieci) oraz hiperkalcemia. Występowanie tych zaburzeń elektrolitowych u chorego wstrząsowego, zwłaszcza nieodpowiadającego na leczenie aminami katecholowymi, powinno natychmiast rodzić podejrzenie przełomu nadnerczowego (3, 5).