Zatorowość płucna w czasach COVID-19

Zespół S1Q3T3 jest charakterystyczną zmianą, sugerującą ostrą zatorowość płucna. W zapisie elektrograficznym widoczne są: głęboki załamek S w odprowadzeniu I, patologiczny załamek Q w III oraz ujemny załamek T w III (ryc. 1).

Wszystkie pokazane objawy oraz zmiany elektrograficzne dotyczą najczęściej cięższych przypadków. Zatorowość płucna może przedstawiać się również jako ostry zespół wieńcowy, który może być skutkiem zatorowości płucnej, nawet przy prawidłowych tętnicach wieńcowych ze względu na niedotlenienie (1, 2, 8).

Postępowanie

W warunkach przedszpitalnych kluczowym działaniem jest leczenie i zapobieganie hipoksemii, która często występuje w przebiegu ostrej zatorowości płucnej. Należy zastosować tlenoterapię bierną. W przypadku zastosowania wentylacji wspomaganej trzeba pamiętać o minimalizacji skutków dodatniego ciśnienia na zmniejszenie powrotu żylnego oraz nasilenie niewydolności prawokomorowej. W celu wspomagania występującej niewydolności prawej komory należy wdrożyć płynoterapię. Zaleca się podanie nie więcej niż 500 ml 0,9-proc. NaCl. Przetoczenie płynów w takiej ilości może skutkować zwiększeniem wskaźnika sercowego u chorych na zatorowość płucną. Stosowanie agresywnej płynoterapii może jeszcze bardziej nasilić mechaniczne rozciągnięcie prawej komory i zwiększyć jej niewydolność. W każdym przypadku zatorowości płucnej należy wdrożyć jak najszybciej leczenie przeciwkrzepliwe, które zapobiegnie zwiększaniu się skrzeplin oraz wspomoże rozpuszczanie już obecnych. Zespoły Ratownictwa Medycznego najczęściej są wyposażone w heparynę niefrakcjonowaną, którą należy zastosować w dawce 80 j.m./kg m.c., w dawce maksymalnej 5000 j.m. Gdy u pacjenta rozwija się wstrząs, należy rozpocząć leczenie ketocholaminami. Lekiem preferowanym w leczeniu wstrząsu jest adrenalina w dawce 5-20mcg/min . Stosowanie innych leków może nasilać zaburzenia wentylacji do perfuzji na skutek znacznego wzrostu wskaźnika sercowego (8).