Zatrzymanie krążenia u ciężarnej – postępowanie według najnowszych wytycznych

W wypadkach masowych i katastrofach ciężarne mogą doznać obrażeń typowych, takich jak złamania, oparzenia itd., ale również specyficznych dla tej grupy tzw. nagłych stanów położniczych, które mogą wpływać na życie matki i płodu. Szybka i dobrze skoordynowana odpowiedź na zatrzymanie krążenia ciężarnej jest bardzo ważna. Przeżycie płodu zazwyczaj zależy od przeżycia ciężarnej.

Słowa kluczowe: nagłe zatrzymanie krążenia u kobiety ciężarnej, NZK

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) u kobiety ciężarnej występuje w krajach rozwiniętych stosunkowo rzadko – raz na około 30 tys. ciąż (1, 2). Najczęstszą przyczyną NZK u ciężarnych jest hipowolemia pourazowa (3). Główne przyczyny zatrzymania krążenia u kobiet ciężarnych to przede wszystkim: krwotok, zmiany zakrzepowo-zatorowe, nadciśnienie tętnicze ciążowe, zator płynem owodniowym, sepsa, choroby serca, samobójstwo, uraz, wypadki komunikacyjne.

Zatrzymanie krążenia u ciężarnej - resuscytacja kobiety ciężarnej

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa powinna być rozpoczęta zgodnie z aktualnymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji (ERC) i prowadzona do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego. Powyżej 20. tygodnia ciąży ucisk macicy na żyłę główną dolną i aortę u pacjentek w stanie krytycznym może przyspieszyć NZK i ograniczać skuteczność uciśnięć klatki piersiowej. W celu zmniejszenia ucisku należy przesunąć macicę na lewą stronę, a jeśli to możliwe, ułożyć pacjentkę na lewym boku (pod kątem 15-30 stopni) lub – jeśli zmniejsza to skuteczność uciśnięć klatki piersiowej – podłożyć pod nią kolana ratownika, koc lub klin (4).