Regulacja zawodu ratownika medycznego to historyczne wydarzenie – rozmowa z Mateuszem Komzą

Rozmowa z Mateuszem Komzą, przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Samorządu Ratowników Medycznych, członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Ratowników Medycznych oraz byłym przewodniczącym Polskiej Rady Ratowników Medycznych.

Czy Pana zdaniem ustawa o zawodzie ratownika medycznego i samorządzie ratowników medycznych spełnia oczekiwania środowiska?

Ratownicy medyczni – po wielu latach starań w tym zakresie – uzyskali pełną regulację zawodu w postaci Ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Jest to z pewnością historyczne wydarzenie. Uchwalone przedmiotową ustawą przepisy zawierają podobne rozwiązania jak w przypadku innych zawodów medycznych, które już wcześniej uzyskały stosowne regulacje.

Odpowiedź na pytanie, czy ustawa spełni oczekiwania środowiska ratowników medycznych, będzie możliwa w momencie, gdy wybrane władze samorządu ukonstytuują się i rozpoczną realizację zadań wymienionych w nowych przepisach. Będzie to bardzo trudny okres zarówno dla samych ratowników medycznych, którzy będą oczekiwać realizacji ustawowych zadań przez wybrane władze samorządu już następnego dnia po wyborach, ale również dla tych władz, które na starcie nie będą mieć żadnych zasobów do realizacji wyznaczonych ustawowo zadań.

Należy podkreślić, że zanim wybrane władze się ukonstytuują, uzyskają finansowanie na realizację ustawowych zadań, przygotują całe zaplecze administracyjno-organizacyjne samorządu, niezbędne narzędzia do pracy, środowisko teleinformatyczne, w którym będą realizować zadania, jak również przygotują wszystkie konieczne procedury, instrukcje i regulacje w obszarze formalno-prawnym oraz przetwarzania danych osobowych, upłynie wiele miesięcy od daty pierwszego Krajowego Zjazdu Ratowników Medycznych (KZRM). 

Każdy, kto organizował nowe struktury od podstaw, wie, ile czasu i pracy należy włożyć, aby stworzyć merytoryczny i silny zespół wyposażony w odpowiednie narzędzia i środowisko do pracy, który będzie mógł rzetelnie i fachowo realizować postawione przed nim zadania. Tak też wygląda sytuacja w przypadku przyszłego samorządu ratowników medycznych.

Aby dokonać merytorycznej oceny, czy nowa regulacja spełni oczekiwania środowiska ratowników medycznych, należy zaczekać kilka miesięcy i dać tym samym tworzącym się strukturom organizacyjnym możliwość realizacji powierzonych zadań.

Jakich zapisów Pana zdaniem brakuje w ustawie?

Każdego dnia spływają do nas zapytania ze strony ratowników medycznych. Dotyczą one głównie uzyskiwania prawa wykonywania zawodu oraz doskonalenia zawodowego. W tym obszarze pojawiły się duże zmiany w odróżnieniu od tego, co funkcjonowało dotychczas. W ustawie znalazły się przepisy przejściowe, określające wymagania posiadania prawa wykonywania zawodu dla ratowników medycznych, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy o zawodzie ratownika medycznego wykonywali już zadania określone dla tej profesji.

Pojawiło się natomiast bardzo dużo wątpliwości co do możliwości uzyskania prawa wykonywania zawodu przez tegorocznych absolwentów ratownictwa. Konieczna była szybka reakcja ze strony Ministerstwa Zdrowia1 w celu dokonania interpretacji i wyjaśnień w zakresie nabywania uprawnień do wykonywania zawodu przez ratowników medycznych po dniu 22 czerwca 2023 r.

Powyższa kwestia została wyjaśniona, natomiast pojawiają się inne zapytania, z którymi zgłaszają się ratownicy medyczni.

• wydawanie karty ustawicznego rozwoju zawodowego – karta powinna być wydawana przez Krajową Radę Ratowników Medycznych, która jeszcze nie istnieje;
• potwierdzenie przez Krajową Radę dopełnienia obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego przez ratownika medycznego – zgodnie z ustawą ratownik medyczny w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zakończenia danego okresu edukacyjnego powinien przekazać Krajowej Radzie kartę ustawicznego rozwoju zawodowego oraz dokumenty zaświadczające o realizacji poszczególnych form ustawicznego rozwoju zawodowego w celu potwierdzenia przez Krajową Radę dopełnienia przez niego stosownego obowiązku. W obu przypadkach brakuje przepisów przejściowych, nie ma również Krajowej Rady, która to zadanie powinna realizować już dzisiaj.

Wybranie władz przyszłego samorządu nie oznacza, że w najbliższym czasie będzie on mógł realizować powyższe zadania. Konieczne jest najpierw zorganizowanie działalności nowego zespołu.

Z uwagi na zakres zmian wprowadzonych przez ustawę o zawodzie ratownika medycznego zidentyfikowane problemy w kilku wymienionych obszarach wymagają uregulowania i ustalenia sposobu postępowania przez Ministerstwo Zdrowia (do czasu możliwości realizacji tych zadań przez przyszły samorząd) i nie powinny przyćmić systemowej zmiany w obszarze wykonywania zawodu ratownika medycznego.