Stosowanie kołnierza ortopedycznego u pacjentów urazowych a współtowarzyszące złamanie obojczyka

Budowa obojczyka

Obojczyk (łac. clavicula) należy do kości długich i stanowi jedyne połączenie kostne szkieletu kończyny górnej ze szkieletem osiowym. Tym samym pozwala na utrzymanie barku w określonej odległości od środka ciała. Kształtem przypomina literę „S” z wypukłą ku przodowi częścią przyśrodkową oraz wklęsłą częścią boczną. Obojczyk jest dobrze widoczny przez skórę i łatwo wyczuwalny w badaniu palpacyjnym wzdłuż całej swojej długości. Jest to przede wszystkim zauważalne przy maksymalnym wyciągnięciu ręki do przodu. W jego budowie anatomicznej można wyróżnić 3 części:

• część bliższą (mostkową; przylegającą do wcięcia obojczykowego mostka i współtworzącą staw mostkowo-obojczykowy),
• część środkową (trzon),
• część dystalną (barkową; łączącą się z powierzchnią stawową wyrostka barkowego łopatki i współtworzącą staw barkowo-łopatkowy).

Powierzchnie i brzegi obojczyka nie są gładkie, ponieważ stanowią miejsca przyczepów dla mięśni. Te z kolei łączą obojczyk z klatką piersiową, szyją i kończyną górną. Głównie dotyczy to mięśni: naramiennego, czworobocznego, piersiowego większego i mostkowo-obojczykowo-sutkowego (2-4).

Złamanie obojczyka

Złamania obojczyka stanowią dość częsty uraz, ponieważ dotyczą około 2-5% wszystkich złamań kości u dorosłych i 10-15% złamań u dzieci (5). Stanowią aż 44-66% ogółu złamań kości obręczy barkowej (6). Mogą występować jako złamania izolowane, jak również mogą stanowić część urazu wielomiejscowego. Szczególnie często dochodzi do nich u pacjentów pediatrycznych – prawie połowa wszystkich złamań obojczyka występuje u dzieci poniżej 7. roku życia. Są one spowodowane przede wszystkim upadkiem na bark lub na wyprostowaną rękę. Wśród najmłodszych dzieci zazwyczaj są skutkiem upadku z łóżka, krzesła czy też przewijaka, zaś w grupie dzieci starszych powstają przeważnie w wyniku upadku z roweru, deskorolki lub w trakcie uprawiania sportów kontaktowych (7).