Migotanie przedsionków w praktyce ratownika medycznego

Epidemiologia

Migotanie przedsionków dotyczy od 1,5% do < 2% osób dorosłych. Chorych może być jednak więcej, gdyż w większości badań bierze się pod uwagę arytmię utrwaloną. Szacuje się, że w Polsce AF występuje nawet u 600 000-700 000 osób. Ryzyko wystąpienia migotania przedsionków wzrasta z wiekiem. Po 85. roku życia na AF cierpi blisko 18% populacji (1). Wiele przypadków AF przebiega bezobjawowo, co skutkuje późnym rozpoznaniem, gdy już wystąpią powikłania, zwłaszcza zakrzepowo-zatorowe, w postaci udaru niedokrwiennego mózgu czy ostrego niedokrwienia kończyn dolnych. Istotne znaczenie w występowaniu AF mają współistniejące choroby: nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, niewydolność serca, wady zastawkowe, kardiomiopatie rozstrzeniowe i przerostowe, inne choroby serca, a także: przewlekła choroba nerek, przewlekła obturacyjna choroba płuc, cukrzyca, choroby tarczycy (1).

Definicja i klasyfikacja migotania przedsionków

Prawidłowy rytm serca wynosi 60-100 uderzeń/min (2). Migotanie przedsionków cechuje się tym, że impulsy elektryczne wyzwalające skurcz przedsionków powstają poza układem przewodzącym serca i są chaotyczne oraz bardzo szybkie, 300-600/min. Skurcz przedsionków nie występuje (2).

Klasyfikacja AF dzieli je na: napadowe, przetrwałe, przetrwałe długotrwające i utrwalone. Napadowe AF trwa krócej niż 7 dni i z reguły ustępuje samoistnie lub po zabiegu kardiowersji. Przetrwałe trwa dłużej niż 7 dni, bierze się również pod uwagę incydenty trwające dłużej niż 7 dni – przerywane kardiowersją. Przetrwałe długotrwające AF stwierdza się, gdy trwa dłużej niż rok, utrwalone AF zaś, kiedy choroba trwa już kilka lat (3).

Przyczyny migotania przedsionków

Przyczyny AF mogą być pochodzenia sercowego i pozasercowego. Do tych pierwszych zaliczamy choroby serca, istotne znaczenie ma również nadciśnienie tętnicze (NT). Pozostałe to: wady zastawki dwudzielnej, choroba niedokrwienna, kardiomiopatie, wady serca o charakterze wrodzonym, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, przebyte operacje kardiochirurgiczne, dysfunkcja węzła zatokowego, zespół preekscytacji, niektóre choroby układowe czy też nowotwory mięśnia sercowego (3).

Przyczyny pozasercowe migotania przedsionków nie są bezpośrednio związane z obciążeniami kardiologicznymi pacjentów. Należą do nich m.in.: hipo- i hipertyreoza, choroby układu oddechowego (np. obturacyjny bezdech senny), otyłość, sytuacje stresowe, choroby układu nerwowego (udar mózgu, krwotok podpajęczynówkowy), dodatkowo guz chromochłonny, zatrucia (alkohol, narkotyki, leki, tlenek węgla) (1).