Ratownictwo narciarskie – jest to zawód w istocie niszowy
Kto może zostać ratownikiem narciarskim?
Osoba pełnoletnia, która pewnie jeździ na nartach i chce być ratownikiem. W tym celu musi uzyskać dwa certyfikaty: 1 – certyfikat ratownika narciarskiego oraz 2 – tytuł ratownika, czyli posiadać certyfikat ukończenia kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) lub wyższe kwalifikacje (np. ratownika medycznego). Bez aktualnego KPP ratownik narciarski nie może podjąć pracy.
Jak wygląda przygotowanie do zawodu (kursy, szkolenia, egzamin itp.)?
Kursy KPP prowadzą, jak wiemy, różne podmioty, natomiast szkolenie z zakresu transportu osób potrzebujących pomocy na zorganizowanych terenach narciarskich prowadzi na mocy ustawy tylko GOPR lub TOPR. Kursy takie prowadzą instruktorzy ratownictwa górskiego, rozpoczynają się one egzaminem z jazdy na nartach. Wymagany poziom jazdy porównałbym do umiejętności kandydata na kurs pomocnika instruktora, trzeba zatem jeździć dobrze, pewnie i umieć pojechać szybko, lecz elegancja jazdy ważna w przypadku instruktora, tutaj nie jest wymagana.
Potem adept ciężko pracuje przez 3 dni od rana do późnych godzin wieczornych szkoląc się w zakresie jazdy z akią, deską kanadyjską oraz pulkami (rodzaj nowoczesnej akii), zabezpieczania miejsca wypadku narciarskiego, przeprowadzania wywiadu z poszkodowanym, usztywniania kończyn, bandażowania, umieszczania poszkodowanego w akii czy na desce, zwożenia poszkodowanego do parkingu, przekazywania go zespołowi Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz sporządzania karty wypadku. Kandydat zapoznaje się też w podstawowym zakresie ze sposobami transportu za pomocą skutera śnieżnego lub quada, lecz umiejętności takie nie są przedmiotem zajęć ani egzaminu.
Po zajęciach praktycznych, wieczory przeznaczone są na szkolenie teoretyczne, m. in. z zakresu obowiązującego prawa, oznakowania tras narciarskich, obowiązków ratownika, specyfiki udzielania pierwszej pomocy w warunkach zimowych. Całość kończy się egzaminem, który ma charakter pozorowanej akcji ratunkowej.
Jakie predyspozycje powinna mieć osoba chcąca pracować w takim zawodzie?
Kochać narciarstwo, nieść pomoc ludziom i lubić zimę.
Czy ten rodzaj specjalizacji cieszy się zainteresowaniem?
Zainteresowanie jest dość ograniczone. Po ośmiu latach obowiązywania ustawy o bezpieczeństwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, okazuje się, że ratowników narciarskich jest niewielu. Szacuje się liczbę osób z takimi uprawnieniami na około 300.
Jest to więc zawód w istocie niszowy. W rejonach górskich największe ośrodki narciarskie są nadal asekurowane przez służby ratownictwa górskiego (np. Kasprowy Wierch, Białka – przez TOPR, Jaworzyna Krynicka, Szczyrk, Pilsko – przez GOPR). Ratownicy narciarscy zatrudniani są najczęściej w małych stacjach narciarskich i to nie tylko w górach ale i na nizinach (np. na Warmii, w Warszawie, Kielcach, Bełchatowie, itp.). W styczniu 2020 r. w strukturach Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego powstała Podkomisja Ratownictwa Narciarskiego ( z siedzibą w Centralnym Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie), której mam zaszczyt przewodniczyć i która stawia sobie za cel integrację środowiska ratowników narciarskich i propagowanie bezpieczeństwa w uprawianiu narciarstwa zjazdowego i biegowego. Ratownicy narciarscy nie mieli bowiem dotychczas żadnej organizacji. Nasza propozycja jest najmłodszą organizacja ratowniczą w Polsce. W naszym logo mamy biały krzyż na czerwonym tle będący tradycyjnym symbolem organizacji ratownictwa narciarskiego na świecie (tzw. ski patroli) oraz napis „Ratownik Narciarski PTTK Ski Patrol”.
Przystąpiliśmy także do tworzenia terenowych form organizacyjnych i tak przy Oddziale PTTK w Oświęcimiu powstaje Beskidzkie Koło ratowników Narciarskich. Organizujemy się więc podobnie jak przewodnicy górscy w PTTK, czyli nie tworzymy żadnego pogotowia ratunkowego ale zrzeszamy się w obrębie takiego stowarzyszenia, jak PTTK w kręgach powiedziałbym o charakterze klubowym.
